Bệnh EHP Trong Nuôi Tôm Là Gì?
Bệnh EHP (Enterocytozoon hepatopenaei) là một loại vi bào tử trùng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự tăng trưởng của tôm nuôi. Loại vi khuẩn này tấn công các tế bào biểu mô gan tụy, làm giảm khả năng tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng của tôm. Mặc dù không gây chết hàng loạt như một số bệnh khác, EHP vẫn khiến tôm chậm lớn, không đạt kích cỡ thu hoạch, và gây thiệt hại kinh tế đáng kể cho người nuôi.
Bệnh EHP chủ yếu lây lan qua tôm giống không sạch bệnh, nguồn nước bị ô nhiễm và quản lý ao nuôi chưa tốt. Đặc biệt, bào tử của EHP rất bền, có thể tồn tại lâu trong môi trường và làm tăng nguy cơ lây nhiễm.
Tác Hại Của Bệnh EHP Đối Với Ngành Nuôi Tôm
- Ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng: Khi nhiễm EHP, tôm giảm hấp thụ dinh dưỡng, dẫn đến chậm lớn.
- Thiệt hại kinh tế: Người nuôi phải đối mặt với chi phí cao hơn do thời gian nuôi kéo dài và năng suất giảm.
- Gia tăng nguy cơ mắc bệnh khác: Tôm nhiễm EHP dễ bị tấn công bởi các bệnh thứ cấp khác như hoại tử gan tụy hoặc phân trắng.
Phương Pháp Phòng Ngừa Bệnh EHP Hiệu Quả
1. Sử Dụng Tôm Giống Sạch Bệnh
Lựa chọn tôm giống sạch bệnh là bước đầu tiên và quan trọng nhất để phòng ngừa EHP. Kiểm tra tôm giống bằng phương pháp PCR giúp đảm bảo tôm không mang mầm bệnh. Sử dụng giống chất lượng cao không chỉ ngăn chặn bệnh EHP mà còn giúp đàn tôm phát triển tốt hơn.
2. Quản Lý Môi Trường Ao Nuôi
- Duy trì chất lượng nước: Thường xuyên kiểm tra các chỉ số pH, DO, và NH3 để đảm bảo môi trường nước lý tưởng cho tôm.
- Vệ sinh ao nuôi định kỳ: Sử dụng chế phẩm vi sinh như Bacillus spp. để kiểm soát bào tử EHP và duy trì hệ sinh thái cân bằng.
- Thả nuôi với mật độ hợp lý: Nuôi tôm ở mật độ quá cao làm tăng stress và nguy cơ lây lan bệnh.
3. Sử Dụng Chế Phẩm Sinh Học
Các chế phẩm sinh học không chỉ giúp kiểm soát bào tử EHP mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể cho tôm. Bổ sung lợi khuẩn vào môi trường ao nuôi và thức ăn của tôm sẽ làm giảm khả năng phát triển của vi khuẩn gây bệnh.
4. Sử Dụng Thức Ăn Đảm Bảo Chất Lượng
Sử dụng thức ăn sạch, không ô nhiễm giúp tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên của tôm. Ngoài ra, các sản phẩm bổ sung như Men Cao Tỏi Đen còn giúp tăng cường sức khỏe đường ruột, thúc đẩy tăng trưởng nhanh chóng.
Xem thêm:
Tôm thẻ chân trắng cần gì ở thức ăn?
Lý do tôm bỏ ăn và cách khắc phục
Cách loại bỏ khí độc NH3 trong ao tôm
Những Phương Pháp Trị Bệnh EHP Đang Gây Tranh Cãi
1. Sử Dụng Kháng Sinh, Chất Khử Trùng và Phụ Gia Thức Ăn
Hiện nay, một số phương pháp được quảng bá là có khả năng trị dứt điểm bệnh EHP, tuy nhiên, hiệu quả thực tế của chúng vẫn còn gây tranh cãi. Chẳng hạn, việc sử dụng kháng sinh không mang lại kết quả như mong đợi, bởi EHP là một loại vi khuẩn ký sinh nội bào và không chịu tác động trực tiếp từ kháng sinh. Ngược lại, lạm dụng kháng sinh có thể gây kháng thuốc, ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng sản phẩm nuôi trồng và sức khỏe người tiêu dùng.
Một số chất khử trùng như formalin hay iodine được sử dụng để kiểm soát bào tử EHP trong môi trường ao nuôi, nhưng chúng không thể loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn bên trong cơ thể tôm.
Trong khi đó, các loại phụ gia thức ăn được cho là tăng cường miễn dịch cho tôm chỉ mang lại hiệu quả hạn chế.
2. Các Nghiên Cứu Mới Triển Vọng
Mặc dù chưa có phương pháp nào thực sự hiệu quả để điều trị dứt điểm bệnh EHP, nhưng những nghiên cứu mới đang mở ra hy vọng cho ngành nuôi tôm.
Sử dụng chế phẩm sinh học hiện đại, đặc biệt là các loại vi khuẩn lợi khuẩn, đã được chứng minh là có khả năng cạnh tranh và làm giảm mật độ bào tử EHP trong môi trường ao nuôi.
Ngoài ra, các hợp chất tự nhiên từ thảo dược như tỏi và nghệ cũng đang được nghiên cứu vì khả năng kháng khuẩn và tăng cường sức đề kháng cho tôm. Đây có thể sẽ là giải pháp bền vững trong tương lai.
Để quản lý tốt bệnh EHP, người nuôi cần chú trọng thực hiện kiểm tra PCR thường xuyên nhằm phát hiện sớm vi khuẩn trong đàn tôm và môi trường. Sau mỗi vụ nuôi, việc xử lý triệt để ao nuôi cũng rất quan trọng. Điều này bao gồm loại bỏ bùn đáy ao, sử dụng vôi và các chất khử trùng thích hợp để tiêu diệt bào tử EHP còn sót lại. Nuôi tôm ở mật độ vừa phải và bổ sung các chất kích thích miễn dịch vào khẩu phần ăn sẽ giúp tôm khỏe mạnh hơn, giảm nguy cơ mắc bệnh.
Đồng thời, việc bổ sung các sản phẩm hỗ trợ như Men Cao Tỏi Đen sẽ giúp tôm phát triển tốt hơn và giảm nguy cơ mắc bệnh.